Mensen die in het leven bewust met het milieu en de toekomst daarvan zijn omgegaan willen dit ook graag bij hun uitvaart terug zien. Daarom probeer ik zoveel mogelijk aandacht te besteden aan duurzaamheid bij de verschillende keuzes die er gemaakt kunnen worden.
Maar wat is nu precies een duurzame uitvaart?
En hoe maak je een uitvaart duurzaam.
Mijn tips aan jou:
Duurzame bloemen tijdens uitvaart
Bloemen zijn een belangrijk onderdeel van de Nederlandse uitvaartcultuur. Iedereen kent het gebaar van een troostend bloemetje.
Het telen van bloemen heeft een grote impact op ons milieu. Rozen bijvoorbeeld hebben een grote ecologische voetafdruk, ongeacht of je ze uit Kenia laat overvliegen of in de Nederlandse kassen teelt, de CO2-uitstoot is even hoog. Wat is dan een duurzame bloem, beter geschikt voor een milieuvriendelijke uitvaart?
- Een seizoensbloem is duurzaam. Teel en pluk wat het seizoen je biedt.
- Een bloem die op de open grond wordt geteeld (zonder kas) mag je ook duurzaam noemen. Denk aan de bollenteelt (tulp, hyacint en lelie) in de lente of bloemen die in de open grond buiten groeien.
- Bloemen uit eigen tuin is natuurlijk ook een prachtige optie
- Onkruid is vaak ook prachtig!
Raket & Distel, bloemenstudio Rotterdam
Droogboeketten en droogbloemen voor elke uitvaart in en rondom Rotterdam
Wil je toch een bijzonder en speciaal voor jou gemaakt rouwstuk tijdens de uitvaart? Mijn advies is jouw bloemist te vragen om de seizoensgebonden (biologische) bloemen te gebruiken. Je kunt ook kiezen voor een gespecialiseerde, duurzame bloemist. Denk aan Marjolijn van Raket & Distel, een duurzame bloemist uit de regio Rotterdam. Zij heeft haar eigen bloemkwekerij en teelt op haar eigen land seizoensbloemen. Haar rouwbloemwerk is eerder kunst dan bloemwerk, vaak een combinatie tussen vers en gedroogd. Want in de winter gebruikt ze haar gedroogde bloemen van het vorige seizoen. Prachtig!
Duurzame bloementips;
Tip 1;
Krijg je als nabestaanden toch veel bloemen? Geef ze dan een tweede leven, lekker duurzaam. Neem ze mee naar huis, laat ze niet achter bij het crematorium.
Tip 2;
Je kunt de bloemen ook laten drogen of verwerken in een sierraad.
Tip 3;
Geen bloemen maar een donatie voor een goed doel.
Rouwvervoer en duurzaamheid
Ook rouwvervoer kan op een milieubewuste manier; samen reizen, kiezen voor openbaar vervoer, de rouwfiets en loopkoets of de uitvaartbus.
Wist je dat het rouwvervoer het meest vervuilende onderdeel van een uitvaart is? En dan gaat het niet zozeer om het vervoer van de overledene, maar om het aantal kilometers die familie, vrienden en gasten op de dagen rondom de uitvaart afleggen.
3 Tips om rouwvervoer en duurzaamheid te combineren
- Een alternatief is om met het openbaar vervoer te komen of om samen te reizen.
- De familie kan ervoor kiezen jullie dierbare met loopkoets of de fiets te vervoeren. Bewuster stilstaan bij het vertrek kan je niet ervaren wanneer je dit gezamenlijk te voet of op de fiets kan doen.
- Ook de uitvaartbus een mooi alternatief, gezamenlijk worden jullie vervoerd naar de afscheidslocatie, het crematorium, de begraafplaats of plek van condoleance.

Milieuvriendelijk rouwkaarten voor groene uitvaart
Steeds vaker kiezen nabestaanden voor het digitaal versturen van (een deel van) de rouwkaarten. Dat is een keuze die minder impact heeft op het milieu dan de papieren kaart. Kies je toch voor een papieren kaart, dan zijn er voldoende duurzame opties.
De Kijm en Zonen, milieuvriendelijke drukkerij
Deze vakmensen werken via het Riso-drukprincipe; printen op basis van soja-inkt in combinatie met gerecyclede papiersoorten. De druktechniek is zo duurzaam mogelijk ingericht en lijkt op zeefdruk maar is computergestuurd en dus sneller en goedkoper en geschikt voor elk gewenste papiersoort.
Inspiratie voor duurzame kaarten nodig?
- 100 % gerecycled papier.
- ongebleekt papier.
- zelf bezorgen van de kaarten in de buurt, natuurlijk op de fiets. Lekker even met de wind door je haren.
- een lichte papiersoort.
- digitale rouwkaart, zie het voorbeeld onderaan
- groeipapier; in de zomer kun je de kaart planten en wat volgt is een mooie bak bloemen voor bijen en vlinders. Een mooie aanleiding om een moment te herinneren en te praten over het leven en de dood.
Presentatie voorbeeld van een digitale rouwkaart. Dit .gif bestand kan worden verstuurd via de e-mail of simpelweg via Whatsapp
Duurzaam opbaren
Een duurzame en milieuvriendelijke manier van thuisopbaren is bijvoorbeeld die met de Bio Sac 200 of de graszodenmethode.
Bio Sac 200
Wat houdt dat in, de Bio Sac 200 opbaarmethode? Deze 100% natuurlijke opbaringsvorm bestaat uit twee componenten: actieve koolstof en klei. Deze fungeren als een filter en nemen geuren en vocht uit het lichaam op. Het is een methode die de Egyptenaren vroeger al toepasten.
Lees hier meer over deze natuurlijke opbaringsvorm:

Graszoden opbaring
De graszodenmethode van antroposoof Rudolf Steiner houdt in dat er graszoden onder de kist of het bed van de overledene worden geplaatst. Traditioneel wordt ook rozemarijnbadmelk en kwarts toegevoegd voor een frisse geur en de stimulatie van de groei van het gras.
- Het grote voordeel van de graszoden of de Bio Sac 200 is dat de overledene niet ijskoud aanvoelt maar een kamertempratuur heeft. Gras werkt verkoelend en neemt de temperatuur van de omgeving aan.
- Een koeling maakt een vervelend brommend geluid, de Bio Sac 200 en graszoden niet.
De duurzaamheid tijdens de opbaring kun je doorvoeren in wat je de overledene meegeeft of aantrekt. Zo kun je er bijvoorbeeld voor kiezen panty’s, sieraden en een hoortoestel niet mee te geven. Duurzaam aankleden kan met kleding van wol, linnen of…hennep. Een zijden pak, een linnen jurk en blote voetjes of wollen sokken.
Duurzame Uitvaartkist, uitvaartmand of urn
Gebruik bij voorkeur geen kist van spaanplaat, dit is geen duurzame keuze.. De meeste kistenmakers zijn overgestapt op duurzame houtsoorten voor hun groene uitvaartkisten en manden. Zie onderaan twee duurzame voorbeelden.
Biesvelden Natuurkisten
Jaap van Biesvelden maakt geen uitvaartkisten maar natuurkisten zoals hij zelf altijd zo mooi zegt. Hij maakt ze in zijn CO2-neutrale werkplaats waar hij alle benodigde energie ook nog eens zelf opwekt. Het bouwproces is duurzaam, zonder lijm en lak, en zijn hout haalt hij alleen van Nederlandse bodem. . De kistbekleding is van hennep, bamboe, brandnetelvezel, linnen of jute.
De natuurkist van Biesvelden zorgt dat we allemaal op een andere, wat zachtere manier kunnen kijken naar deze uitvaartkist, hoe confronterend deze ook is.
Wist je dat de nabestaanden een vogelhuisje krijgen, gemaakt van het resthout van de natuurkist? Een persoonlijk cadeau van Jaap met een speciale boodschap voor de ontvanger die een heel nieuw leven te wachten staat…

Eco urn
Kies je voor een crematie? Het aanbod in duurzame urnen is groot; de eco urn of een urn die biologisch afbreekbaar is.
Een biologische urn is een urn van recyclebaar materiaal, zoals hout, aardewerken als van klei, wilgentenen of een urn gemaakt van plantaardige composieten.
Je kunt een urn in een muur laten plaatsen of begravenin de aarde. Kies je voor de laatste optie? Dan kun je het beste kiezen voor een urn van plantaardig materiaal als hout, plantenextracten, zout en hars. De natuur neemt deze urn in de loop van de tijd helemaal op.
Wil je graag een urn achterlaten in het water, bijvoorbeeld op zee. Er bestaan speciale zee-urnen gemaakt van organisch granulaat?
Wanneer deze urn in het water gelaten wordt, lost die langzaam op en de as vermengt zich met het water.
Living Cocoon van Loop
’s werelds eerste levende doodskist. Wordt een met de natuur en een bron van nieuw leven.
Een andere milieuvriendelijke en duurzame uitvaartkist die in september 2020 werd uitgebracht is de “Living Cocoon” uitvaartkist van Loop die is gemaakt van het wortelnetwerk van paddestoelen. Voor deze kist hoeven wij geen boom meer te kappen! En daarbij? In dit duurzame omhulsel kan het lichaam al binnen twee tot drie jaar worden opgenomen in de aarde. In een reguliere uitvaartkist is dit pas na de 10 jaar. Een prachtige duurzame oplossing en een mooi ontwerp, zo liggend op een mosje.

Uitvaartcatering, biologisch & lokaal
Tegenwoordig zijn er veel biologische uitvaartcateraars die werken met producten uit het seizoen. Kiezen voor biologisch, duurzaam en vegetarisch of zelfs veganistisch is helemaal hip, ook tijdens een afscheidsdienst of uitvaart.
Kiezen voor deze duurzame en lokale cateraars staat garant voor een smakelijk samenzijn; koffie, wijn, taart of een broodje, de mogelijkheden zijn grenzeloos. Ga eens in gesprek met een plaatselijke boer over wat de mogelijkheden zijn. Karen neemt je graag mee naar die boer of die ecologische winkel, laat je verrassen!
Cremeren of begraven?
Uit onderzoek blijkt dat het milieueffect van cremeren en begraven ongeveer hetzelfde is. Het beste advies is kiezen voor wat goed voelt, daar is soms geen ratio voor nodig. Hierbij kun je rekening houden met bovenstaande tips en inspiratie. En kies je voor begraven? Ga dan eerst op onderzoek uit op een natuurbegraafplaats in jouw regio. Allereerst omdat het een hele pure manier van begraven is en zeker ook omdat je ermee het bestaansrecht van een beschermend natuurgebieden promoot!
Geredigeerd door Pauline de Vries van Het Schrijfkwartier